Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2014

Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΠΡΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟ - ΕΞΟΡΙΑ


«Έλα να γιατρέψω και πάλι, την πληγή της λιποψυχίας σου, αδελφέ, να διαλύσω τους λογισμούς που θολώνουν το νου σου. Αλήθεια, τι είναι εκείνο που σε κάνει να στενοχωριέσαι και να αγωνιάς; Ότι βρήκε την Εκκλησία φοβερή συμφορά και ναυάγιο θλιβερό; Το ξέρω κι εγώ, και κανένας δεν μπορεί το αντίθετο να πει. Κι αν θέλεις μπορώ να σου τα παρουσιάσω με εικόνα φοβερή. Βλέπω να αναμοχλεύεται η θάλασσα σε βάθος πολύ. Βλέπω τους ναύτες αντί να κρατούν τα πηδάλια και τα κουπιά γερά, να έχουν δέσει τα χέρια γύρω από τα γόνατα, και να έχουν σαστίσει από το αναπότρεπτο κακό. Δε βλέπουν ουρανό, ούτε στο πέλαγο μακριά, ούτε διακρίνουν στεριά, έχουν ξαπλώσει στο κατάστρωμα, και θρηνούν, και κλαίνε με μαύρη απελπισιά! Αυτά διαδραματίζονται στη θάλασσα…
Στη θάλασσα της Εκκλησίας η αναταραχή είναι χειρότερη, η φουρτούνα πιο φοβερή. Γι’ αυτό να προσεύχεσαι και να παρακαλείς τον Κύριό μας Ιησού Χριστό, που δεν επιβάλλεται στην τρικυμία δακτυλουργικά, μα την καταπαύει μ’ ένα νεύμα μοναχά. Κι αν τον παρακάλεσες ως τώρα πολλές φορές και δεν εισακούστηκες , μην αμελήσεις, συνέχισε, ο φιλάνθρωπος Θεός έτσι συνηθίζει να ενεργεί. Μη και δεν μπορούσε να γλιτώσει τους τρεις παίδες κάνοντας να μη ριχτούν στο καμίνι της φωτιάς; Όμως, άφησε να αιχμαλωτιστούν, να εξοριστούν σε βάρβαρη χώρα, να αποξενωθούν από την πατροπαράδοτη κληρονομιά, να απογοητευτούν από όλους, τίποτα να μην τους έχει απομείνει, και τότε ο Χριστός ο αληθινός Θεός ημών, να κάνει το θαύμα , να σκορπίσει τη φωτιά. Να την κάνει, μη υποφέροντας των δικαίων εκείνων την αρετή, έξω από το καμίνι να βγει, και να κάψει όλους τους Χαλδαίους που ήταν συναγμένοι γύρω από κει.
Το καμίνι γι’ αυτούς ήταν η Εκκλησία απ’ όπου καλούσαν κι αγκάλιαζαν όλη την κτίση, ορατή και αόρατη, τους αγγέλους , τις δυνάμεις του ουρανού, και υμνούσαν . «Ευλογείτε πάντα τα έργα Κυρίου τον Κύριο»- Δαν. 3, 28. Βλέπεις πώς η υπομονή των δικαίων μετέβαλε τη φωτιά σε δροσιά, πώς ντρόπιασε τον τύραννο, πώς τον υποχρέωσε να στείλει γραφή που να λέει: «Μέγας ο Θεός των Σεδράχ, Μισάχ, και Αβδεναγώ», και αυστηρή διαταγή να δημεύεται το σπίτι, και να κατάσχονται τα υπάρχοντα όποιου μιλάει εναντίον αυτού;
Μη λιποψυχήσεις λοιπόν μήτε να εγκαταλείψεις την προσευχή Όταν εκδιώχτηκα από την πόλη δεν είχα ανησυχία ή μέριμνα καμιά, έλεγα μέσα μου. «Αν η βασίλισσα θέλει να με στείλει εξορία, ας με στείλει, «του Κυρίου είναι η γη, και ό,τι τη γεμίζει». Αν πάλι θέλει να με πριονίσει , έχω για παράδειγμα τον Ησαΐα. Αν να με πετάξει στο πέλαγο, φέρνω στο νου τον Ιωνά. Αν να με ρίξει στο καμίνι του πυρός, οι τρεις παίδες έπαθαν το ίδιο, είπα. Αν να με ρίξει στα θηρία, θυμήθηκα το Δανιήλ ριγμένο στο λάκκο των λεόντων. Αν να με λιθοβολήσει, ας το κάνει, έχω για παράδειγμα τον πρωτομάρτυρα Στέφανο. Αν να μου πάρει το κεφάλι, ας το πάρει, παράδειγμά μου, Ιωάννης ο Βαπτιστής. Αν τα υπάρχοντά μου να πάρει, ας τα πάρει. «Γυμνός βγήκα απ’ την κοιλιά της μάνας μου, γυμνός και θα γυρίσω στη μάνα γη»- Ιώβ 1,2. Σύμβουλος ο Απόστολος , που λέει στην προς Γαλάτες Επιστολή. «Ο Θεός δεν ξεχωρίζει πρόσωπα»- 2,6. Αν λοιπόν επιζητούσα να αρέσω και να είμαι ευχάριστος στους ανθρώπους, δε θα ήμουν υπηρέτης του Χριστού- 1,10. Τέλος ο Δαυίδ με οπλίζει καλά λέγοντας. «Για τις βουλές σου θα μιλώ μπροστά σε βασιλιάδες, και δεν θα ντροπιαστώ»- 118, 46.
Πολλές σκευωρίες επινόησαν εις βάρος μου, πώς τάχα κοινώνησα κάποιους που είχαν φάει πριν. Αν βέβαια το έκανα αυτό, δεν έχει παρά να διαγραφεί το όνομά μου από το βιβλίο των επισκόπων , να μη γραφτεί στο βιβλίο της ορθόδοξης πίστης και Εκκλησίας, γιατί αν έκανα κάτι τέτοιο θα με αποβάλει από τη βασιλεία του ο Χριστός. Όμως μια και το διαδίδουν εις βάρος μου και φιλονικούν, ας καθαιρέσουν και τον Παύλο που μετά το δείπνο βάπτισε ολόκληρη οικογένεια, και τον ίδιο τον Κύριο βέβαια, που μετά το Μυστικό Δείπνο κοινώνησε τους Αποστόλους. Διαδίδουν ακόμα τη συκοφαντία πως κοιμήθηκα με γυναίκα. Γδύστε μου το σώμα, και θα βρείτε τη νέκρωση όλων των μελών μου»! Δε χωρεί αμφιβολία ότι από φθόνο τα διαδίδουν όλα αυτά.
Από την άλλη αδελφέ μου, στενοχωριέσαι, για το ότι αυτοί που με εξόρισαν έχουν το θράσος να εμφανίζονται και να μιλούν στην αγορά, και να τους ακολουθεί πλήθος πολύ; Για θυμήσου όμως τον πλούσιο και το Λάζαρο, ποιος από τους δύο δοκίμασε θλίψεις σε τούτη τη ζωή, και ποιος την πέρασε μέσα σε απολαύσεις υλικές. Σε τι έβλαψε η φτώχεια τον πρώτο; Δε μεταφέρθηκε ο αθλητής νικητής στην αγκαλιά του Αβραάμ; Και σε τι ωφέλησε ο πλούτος τον άλλο, που αναπαυόταν σε πορφυρά ρούχα και λινά; Πού πήγαν οι ραβδούχοι συνοδοί, πού οι σωματοφύλακες, πού τα άλογα με τα χρυσά χαλινάρια, πού οι υψηλοί ομοτράπεζοι και τα βασιλικά δείπνα; Δεν κατέβηκε στον τάφο, όπως ένας ληστής, ενώ έβγαινε η ψυχή του γυμνή, και κενή η φωνή. «Πατέρα μου Αβραάμ σπλαχνίσου με και στείλε το Λάζαρο να βρέξει με νερό την άκρη του δακτύλου του και να μου δροσίσει τη γλώσσα γιατί τηγανίζομαι φοβερά»;
Πώς όμως αποκαλείς πατέρα τον Αβραάμ , όταν το βίο του δεν έχεις μιμηθεί; Εκείνος στο σπίτι του φιλοξενούσε κάθε άνθρωπο, ενώ εσύ δεν φρόντισες ούτε ένα φτωχό. Δεν είναι να πενθεί και να κλαίει κανείς που αυτός με τα τόσα πλούτη του δε στάθηκε άξιος ούτε για μια σταγόνα νερό; Αφού ούτε τα ψίχουλα δεν έδωσε στον φτωχό, δεν έλαβε ούτε μια σταγόνα νερό. Αφού στη χειμωνιά του κόσμου , δεν έσπειρε ελεημοσύνη , στο καλοκαίρι του Θεού δεν είχε να θερίσει καρπό! Εδώ ακριβώς ,κύριέ μου, έγκειται η μεγάλη οικονομία του Κυρίου, ότι τοποθέτησε κατάντικρυ, την κόλαση για τους ασεβείς, και την ανάπαυση για τους δικαίους, να βλέπονται ο ένας με τον άλλο και να αναγνωρίζονται. Γιατί τότε αλήθεια κάθε μάρτυρας θα αναγνωρίσει το δικό του τύραννο, και κάθε τύραννος το μάρτυρα που είχε βασανίσει!...
… Να μη στενοχωριέσαι λοιπόν, αλλά να θυμάσαι τον προφήτη που λέει: « Οι προσβολές των ανθρώπων να μην σαν φοβίζουν, ούτε να σας ταράζουν οι ειρωνείες τους. Σαν ρούχο θα τους φάει το σκουλήκι, ο σκόρος θα τους φάει σαν το μαλλί» - Ησ. 51,7 . Σκέψου και τον Κύριό μας, που όλο τον κόσμο κρατεί, όντας στα σπάργανα ακόμα διωκόταν και εξοριζόταν σε βάρβαρη χώρα, αφήνοντας υπόδειγμα να μη λιποψυχούμε στις δοκιμασίες κι εμείς…
Θυμήσου ότι τον αποκαλούσαν δαιμονισμένο, λαίμαργο, ψευδοπροφήτη… του φόρεσαν χλαμύδα και αγκάθινο στεφάνι, τον προσκυνούσαν, τον κορόιδευαν, τον υπέβαλαν σε κάθε είδους εμπαιγμό, τον ράπιζαν , τον σταύρωσαν. Τον πότισαν ξύδι και χολή… ότι οι μαθητές του τον εγκατέλειψαν , ο ένας τον είχε προδώσει, κι ο άλλος τον είχε αρνηθεί… και ότι ξεστόμισαν εναντίον του τη βαριά κατηγορία, πως τον έκλεψαν οι μαθητές του και δεν είχε αναστηθεί!
Θυμήσου τους Αποστόλους που διώχνονταν από παντού και κρύβονταν, και δεν μπορούσαν σε πόλη να φανούν. Θυμήσου που ο Πέτρος κρυβόταν στο σπίτι του Σίμωνα του βυρσοδέψη, κι ο Παύλος στο σπίτι της γυναίκας που ήταν έμπορος πορφυρών υφασμάτων, γιατί δεν είχαν το θάρρος να προσφύγουν σε πλούσιους. Όμως αργότερα όλα βγήκαν σε δρόμο ομαλό. Έτσι θα γίνει και τώρα, και να διώξεις την αθυμία που σε τυραννεί, γιατί άκουσα κι εγώ για εκείνο τον Αρσάκιο, που εγκατέστησε η βασίλισσα στο θρόνο, ότι πίεσε όλους τους αδελφούς που δεν ήθελαν να έχουν κοινωνία μαζί του. Και μάλιστα πολλοί από αυτούς πέθαναν για μένα στη φυλακή. Αλλά είναι λύκος με ένδυμα προβάτου, έχει βέβαια σχήμα επισκόπου, μα είναι μοιχός. Γιατί όπως η γυναίκα που συνάπτει σχέση με άλλον άνδρα, ενώ ο νόμιμος σύζυγός της ζει, έτσι κι αυτός είναι πνευματικός μοιχός , καθώς η στιγμή που εγώ ζω, άρπαξε τον επισκοπικό θρόνο μου…
… Γι’ αυτό σε παρακαλώ, σε ικετεύω, πέφτω στα γόνατά σου, αποδίωξε το πένθος της αθυμίας σου, μην παραλείπεις να με θυμάσαι στις προσευχές σου, και γράφε μου τακτικά».


Read more: http://iereasanatolikisekklisias.blogspot.com/search/label/%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%AD%CF%81%CF%89%CE%BC%CE%B1%20%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD%20%CE%99%CE%B5%CF%81%CF%8C%20%CE%A7%CF%81%CF%85%CF%83%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%BF#ixzz3JQ0QQUp7

Ο Συριακός μοναχισμός και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.(Μητροπολίτη Χαλεπίου Παύλου)



μονη αγιας θεκλας συρια17
Ο μοναχισμός στη Συρία
Ο μοναχισμός υπήρξε το πρώτο πνευματικό σχολείο, στο οποίο  θήτευσε και για το οποίο έγραψε ο ιερός Χρυσόστομος. Δεκαοκταετής ο  Χρυσόστομος βεβαιώθηκε για την ματαιότητα της θύραθεν σταδιοδρομίας  και την κλίση του προς τα ιερά γράμματα. Άγνωστο με ποιες συνθήκες, την  εποχή αυτή άρχισε την σπουδή του στο περίφημο «Ασκητήριο» του σχεδόν  πανεπιστήμονα Διόδωρου.
Το «Ασκητήριο» ήταν είδος σχολής μοναστηριακών και άρα ασκητικών προδιαγραφών, όπου διδασκόταν κατά κύριο λόγο ερμηνεία των Γραφών, αλλά συγχρόνως καί η πίστη της Εκκλησίας, γενικά η θεολογία.
Είχε τότε ο Χρυσόστομος συμμαθητή τον Θεόδωρο, έπειτα επίσκοπο  Μοψουεστίας (+428), τον Μάξιμο, έπειτα επίσκοπο Σελευκείας της  Ισαυρίας, και άλλους πού αγνοούμε.
Μολονότι λίγα χρόνια έζησε ο Χρυσόστομος ως μοναχός —μόλις έξι— δεν έπαψε ποτέ να θαυμάζει τον μοναχισμό και να εφαρμόζει στον εαυτό  του την πεμπτουσία του, την άσκηση.
Πρέπει να σημειωθεί εμφαντικά ότι οι πληροφορίες, που ο  Χρυσόστομος δίνει για μοναχούς και ασκητές, αποτελούν την πρώτη  σημαντική επώνυμη πηγή, που έχουμε για τον συριακό μοναχισμό.
Ο Συριακός μοναχισμός αναπτυσσόταν σε όλο τον συριακό χώρο το  ιδεώδες του αυστηρού ηθικοασκητικού βίου και της εγκράτειας, με την  επίδραση γενικά και ανατολικών σχετικών αντιλήψεων (rigorismus) και  ειδικότερα με την επίδραση των αφιερωμένων ομάδων (των υιών και  θυγατέρων της Διαθήκης) και των αναχωρητών της Μεσοποταμίας. Κοντά  στην Αντιόχεια, στα σπήλαια του όρους Σίλπιος και στις όχθες του  ποταμού Ορόντη, γύρω από και μέσα στις κωμοπόλεις Γίνδαρο (σήμερα Jenderes Jebel Cheikh) και Τελέδα (σήμερα Τel Ade), στην περιοχή της  Αντιοχείας ειδικά, στα γύρω της βουνά και δη στον Σίλπιο (Habib Al-Naggar) και στις ερημικές όχθες του Ορόντη ποταμού (Asi Nahri)74, ζούσαν  πολλοί μοναχοί ως αναχωρητές, ανά δύο-τρεις και ως κοινοβιάτες.
Οι αναχωρητές δεν ακολουθούσαν συγκροτημένους Κανόνες, και στον  τρόπο ασκήσεως υπήρχε πολλή ελευθερία76. Υπήρχαν πολλοί αναχωρητές,  οι ρεμιόθ ή ρεμοβήθ όπως τους ονομάζει ο λατίνος Ιερώνυμος. Ο ίδιος ο  Χρυσόστομος έζησε ως ρεμοβήθ τέσσερα χρόνια και ως αναχωρητής δύο.
Γι’ αυτό στα κείμενά του επισημαίνουμε προσωπικές εμπειρίες από τους  δικούς του ασκητικούς αγώνες. Όταν μιλάει ο Χρυσόστομος για την  άσκηση, τις προϋποθέσεις και τα επιτεύγματα της, αναφέρεται σε όλα τα  είδη μοναχισμού. Αλλά όμως επηρεάζεται ιδιαίτερα από μοναχούς  χαρισματούχους, όπως ο Μακεδόνιος και ο αγράμματος Ιουλιανός Σάββας  (†377), που επισκέπτονταν την Αντιόχεια και τα πλήθη τους τιμούσαν  περισσότερο κι από τους βασιλείς:
«Τί δε λέγω; ουχί πάντων βασιλέων καί τό όνομα αυτού (= του Ιουλιανού  Σάββα) λαμπρότερον άδεται νυν;»
Έτσι τα παιδιά των αρχόντων αηδιασμένα από την πολυτέλεια και την  ελευθεριότητα της ζωής στην Αντιόχεια, εγκατέλειπαν πλούτη και γονείς  και ακολουθούσαν τους μοναχούς ασκητές. Απέρριπτε ο Χρυσόστομος  παρεκκλίσεις, όπως των Μεσσαλιανών, που καταδικάστηκαν συνοδικά,  αλλά και από τον Φλαβιανό στην Αντιόχεια (390).
Η πλειονότητα των μοναχών τότε αγνοούσαν την ελληνική, όπως  αποδεικνύει το γεγονός ότι σε ορισμένες Μονές οι Ακολουθίες και η θεία  Λειτουργία ψέλνονταν και ελληνικά και συριακά.
Ακόμη περισσότερο επιβλήθηκαν οι μοναχοί στην συνείδηση των  χριστιανών και όταν, μετά την συντριβή των βασιλικών προτομών από  το επαναστατημένο πλήθος της πόλεως, το 387, άρχισαν οι διώξεις, οι  δίκες, και οι εκτελέσεις επαναστατών από τους απεσταλμένους τού  αυτοκράτορα Θεοδοσίου. Τότε, πολλοί μοναχοί, πού για δεκαετίες  ασκήτευαν στα κοινόβια και τα ασκητήρια, ήρθαν στην Αντιόχεια και  παρακαλούσαν τους δικαστές και τους στρατιωτικούς να σπλαχνισθούν  τους άτυχους επαναστάτες αντιοχείς. Πολλές φορές, μάλιστα, προσέφεραν και τον εαυτό τους ακόμα.
Ο μοναχισμός ιδεώδης κοινωνία
Από την περίοδο της ζωής του Χρυσοστόμου στην Αντιόχεια  προέρχονται τα περισσότερα ασκητικά έργα του. Έτσι εκτός από το  ασκητικό πνεύμα όλης της χριστιανικής ηθικής του Αγίου, έγραψε ο ίδιος  καθαρά ασκητικά έργα. Μέχρι το 382, έγραψε τέσσερις Λόγους, όπου  προβάλλεται το κοινόβιο μοναστήρι ως κοινωνία απαλλαγμένη από  πάθη. Σημειώτεον είναι ότι μεγάλοι πατέρες της Φιλοκαλίας του Δ΄ και Ε’  αιώνος υπήρξαν μαθητές τού Χρυσοστόμου, όπως ο Μάρκος ο ασκητής, ο  Κασσιανός ο Ρωμαίος και ο Νείλος ο ασκητής. Είναι πολύ χαρακτηριστική  σ’ αυτούς, περισσότερο από τους άλλους ασκητικούς πατέρες, η συνεχής  χρήση της Γραφής· ως φυσική απόρροια της μαθητεύσεώς τους στο  βιβλικότατο Χρυσόστομο. Στο Νείλο όμως είναι αλληγορική· ξένη  μέθοδος για το διδάσκαλο του τον ι. Χρυσόστομο.
Επειδή, μάλιστα, υπήρχαν στην Αντιόχεια και μοναστήρια, τα οποία  κυρίως λειτουργούσαν ως σχολεία για νέους, όπως π.χ. το «ασκητήριο»  των Διόδωρου και Καρτερίου, όπου φοίτησε και ο Χρυσόστομος,   υποστηρίζει ότι εκεί ο νέος μπορεί να βρει την καταλληλότερη αγωγή.
Ο ενθουσιασμός του Χρυσοστόμου για τον μοναχισμό και η  περιστασιακή ανάγκη ν’ απολογηθεί γι’ αυτόν, μπροστά από μία πολύ εγκοσμοποιημένη κοινωνία όπως της Αντιοχείας, τον οδηγεί σ’ εξάρσεις,  που δυνατόν να θεωρηθούν απολυτοποίηση του μοναχισμού, κατ’ αυτόν  οι μοναχοί επέλεξαν την άριστη πολιτεία.
Αυτή η προτίμηση του Χρυσοστόμου δεν αποτελεί αντίφαση προς τη  διδασκαλία του ότι η χριστιανική τελείωση είναι δυνατή και στον κόσμο, διότι η υπεροχή της παρθενίας δεν είναι ηθική αλλά τροπική και μεθοδική. Αυτό το συμπεραίνει ο ι. πατήρ από τα ακόλουθα. Επειδή η ζωή  στις πόλεις έχει εξομοιωθεί με τα «γινόμενα έν Σοδόμοις»  και λόγω της επικρατούσης διαφθοράς έχουν εκλείψει οι συνθήκες οι απαραίτητες για  την άσκηση και την χριστιανική τελείωση, επειδή οι πόλεις έχουν κατά τη  γνώμη του καταντήσει σατανική φωτιά, γι’ αυτό η μοναχική κοινωνία  είναι ασφαλέστερη. Ευχής αντικείμενο είναι για το Χρυσόστομο να ήταν οι κοινωνίες τέλειες, οπότε δεν θα χρειαζόταν τα μοναστήρια. Εάν δηλαδή  η κοινωνία ταυτιζόταν με την Εκκλησία και ο κόσμος με τη βασιλεία τού  Θεού. Δηλαδή αν βασίλευαν οι μοναχοί ή «φιλοσοφούσαν» οι βασιλείς,  δεν θα υπήρχε λόγος τού μονάζειν. Άξιοι κατηγορίας όμως για την κατάσταση πού επικρατεί στην πραγματικότητα είναι όχι οι μοναχοί άλλ’  εκείνοι πού κάνουν τις πόλεις δύσβατο έδαφος για την αρετή.
(Απόσπασμα εισήγησης  με θέμα “ Ο ΑΓ. ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ ” που παρουσιάστηκε στο Διεθνές Επιστημονικόν Συνέδριον επί τη 1600 επετείων Ιωάννου του Χρυσοστόμου  στην Κωνσταντινουπόλη το 2007 )


Read more: http://iereasanatolikisekklisias.blogspot.com/search/label/%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%AD%CF%81%CF%89%CE%BC%CE%B1%20%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD%20%CE%99%CE%B5%CF%81%CF%8C%20%CE%A7%CF%81%CF%85%CF%83%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%BF#ixzz3JPzWQsYL