O Όσιος Σωζόμενος ο Θαυματουργός ο εν της κώμης Ποταμιάς ασκήσας

Στην Κύπρο έζησαν δύο άγιοι ασκητές με το όνομα Σωζόμενος. Ο ένας στην Καρπασία για τον οποίο αναφερθήκαμε στην προηγούμενη ανάρτηση, και ο άλλος στο χωριό Ποταμιά της Λευκωσίας. Βιογραφία του Οσίου Σωζομένου της Ποταμιάς δεν υπάρχει διότι στη χειρόγραφη Ακολουθία του λείπουν 4 φύλλα όπου εκεί μάλλον πρέπει να υπήρχε και το συναξάρι του Οσίου.

Τα όσα παραθέτονται πάρα κάτω είναι ελάχιστες πληροφορίες που έχουμε από τον Κύπριο χρονογράφο Λεόντο Μαχαιρά, λίγα από την χειρόγραφη Ακολουθία του, και μερικά θαύματα του από τοιχογραφίες που είναι ιστορημένες στο Ασκητήριο του στο χωριό Ποταμιά του οποίου την φωτογραφία μπορείτε να δείτε πιο κάτω. Η δε εικόνα του είναι δυσεύρετη και παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο διαδίκτυο όπως και η βιογραφία του ίδιου του Οσίου.

Το χειρόγραφο φαίνεται να αντέγραψε κάποιος "ταπεινός Ιωάννης" στις 16 Νοεμβρίου του έτους 1780, από κάποιον άλλο παλαιό χειρόγραφο. Έτσι, μέσω της σκυτάλης αυτής, διεσώθηκαν μερικά ιστορικά στοιχεία για τον 'Οσιο αυτό.

Ο Όσιος Σωζόμενος της Ποταμιάς είναι άγνωστο που γεννήθηκε και σε ποια χρονολογία. Φαίνεται όμως ότι αγάπησε τον Χριστό από τα νεανικά του χρόνια, και εγκατέλειψε την κοσμική ζωή, ακολουθόντας τον μοναχικό βίο. Μετά, κατά την κατάληψη της Παλαιστίνης από τους Άραβες, ανεχώρησε κι αυτός από τον τόπο όπου μόναζε (ίσως στην έρημο της Ιορδανίας ή στην έρημο της Συρίας) και με συνοδεία 300 Χριστιανών, ήρθαν όλοι και απεβιβάστηκαν στην Κύπρο.

Ο Σωζόμενος καθώς ήταν φιλήσυχος και φιλέρημος άνδρας, ψάχνοντας τόπον έρημο και ήσυχο από θορύβους, έφθασε και μέχρι το χωριό Ποταμιά, και βόρεια του χωριού αυτού έσκαψε και λάξεψε το ασκητήριο του μέσα στον αμμώδη αλλά σκληρό βράχο που βρίσκεται στην περιοχή, και το οποίο διασώζεται μέχρι τις μέρες μας. Και έτσι, αφού ο Όσιος βρήκε καταφύγιο, άρχισε να επιδίδεται στον αγώνα της ασκητικής ζωής. Με τις νηστείες, τις αγρυπνίες, τις χαμαικοιτίες και τις προσευχές, αλλά και με τη χάρη του Χριστού, νίκησε τα πάθη του, και μέσω της υπομονής και της καθαρότητας του, αξιώθηκε να έχει θεία χαρίσματα. Χαρίσματα όπως το να γιατρεύει αρρώστους, να διώχνει τα κακά πνεύματα, να καθαρίζει τη λέπρα, και να θεραπεύει άλλες πολλές αρρώστιες. Γι αυτό το λόγο, αυτοί που γιατρεύτηκαν τον ανακήρυξαν θαυματουργό και τον εφήμιζαν στα περίχωρα. Και έτσι, συχνά τον επεσκέπτονταν οι Χριστιανοί, αλλά και όχι μόνο, και αυτός γιάτρευε τις ασθένειες των σωμάτων τους και της ψυχής τους. Τους δίσασκε και τους συμβούλευε να ζουν σε μετάνοια και κατά θεό, αποφεύγοντας τις αματρίες. Έτσι, ο Όσιος ζούσε βίο παρόμοιο με αυτό του Μέγα Αντωνίου, και από τα πολλά θαύματα που έκαμνε, πλήθη κόσμου έφταναν στο σπήλαιό του για να θεραπευθούν, να διδαχθούν από τα θεόσοφα λόγια του, αλλά και από περιέργεια να δουν το πρόσωπο του.

Αφού ο Όσιος Σωζόμενος ασκήτεψε στο σπήλαιο της Ποταμιάς, και εξαγνίστηκε και τελειοποιήθηκε στις αρετές, και αφού απέκτησε χαρίσματα από τον Θεό και αναδείχθηκε θαυματουργός, απήλθε προς τον ποθούμενο Χριστό. Ο τάφος του Οσίου βρίσκεται στα αριστερά του βάθους της λαξευμένης από τον ίδιο σπηλιάς του.

Στο σπήλαιο του υπάρχουν τοιχογραφίες οι οποίες ζωγραφίστηκαν από τον ενδέκατον με δωδέκατον αιώνα, μέχρι τις αρχές του δέκατου έκτου αιώνα. Στις τοιχογραφίες αυτές είναι ιστορημένες και τέσσερεις σκηνές από τα θαύματα του Οσίου. Τα θαύματα αυτά είχαν γίνει σε Χριστιανούς που ζήτησαν την βοήθεια του, ίσως ενώ ο Άγιος ακόμη ζούσε, ή και μετά τον θάνατό του.

Στην πρώτη σκηνή, παρουσιάζεται ο Όσιος έξω από Ναόν με πατερική ράβδο στο αριστερό χέρι, και με το δεξί να ευλογεί αυτούς που ήρθαν ζητώντας τη βοήθεια του. Την σκηνή συνοδεύει η επιγραφή " Ο Άγιος Σωζόμενος τους νοσούντας ιάται". Στις άλλες τρεις σκηνές παριστάνεται ο Άγιος να θεραπεύει τους ζητούντας την βοήθειά του, και συνοδεύονται στις σκηνές οι επιγραφές : "Ο Άγιος Σωζόμενος ιώμενος τους πυρέσσοντας". Σε άλλη γράφει : "Ο Άγιος Σωζόμενος ανωρθοί τον επί γης συγκύπτοντα". Στην τελευταία θεραπεύει γυναίκα με την επιγραφή : "Η εν νόσω κατάκειται τοις ποσίν του Αγίου". Τις περισσότερες τοιχογραφίες τις κατάστρεψαν φανατικοί Τούρκοι που προ πάντος κατάστρεψαν τα πρόσωπα των Αγίων από ασέβει και με μανία.

Λείψανα του Αγίου Σωζομένου σώζονταν μέχρι τον δέκατο πέμπτο αιώνα, διότι ο Μαχαιράς αναφέρει στο Χρονικό του ότι , ήρθε στην Κύπρο ο Πατριάρχης Αντιοχείας Ιγνάτιος κατά το 1340 για θέμα αντιμετωπίσεως της ακρίδας με θρησκευτικά μέσα. Γι αυτό το λόγο κατεσκεύασε ένα Σταυρό βάζοντας μέσα Τίμιο Ξύλο και Θείον Άρτον της Μεγάλης Πέμπτης και λείψανα 46 Αγίων, μεταξύ αυτών και "του Αγίου Σωζομένου της Ποταμιάς".

Δίπλα στο χωριό Ποταμιά, υπάρχει το εγκαταλελειμμένο από το 1964, ως αποτέλεσμα των δικοινοτικών συγκρούσεων, χωρίο Άγιος Σωζόμενος το οποίο πήρε το όνομα του από τον Όσιο. Στο χωριό υπάρχει εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Σοζώμενο την οποία μπορείτε να δείτε στην τελευταία φωτογραφία αυτής της ανάρτησης.

Η Μνήμη του Οσίου Σωζομένου της Ποταμιάς εορτάζεται στις 21 Νοεμβρίου ενώ η μνήμη του Οσίου Σωζομένου της Καρπασίας εορτάζεται στις 20 Νοεμβρίου.

Αναδημοσίευση από: ΝOCTOC