Ο νους του ανθρώπου δεν είναι υπεράνω της Θείας Χάριτος, όπως κακοδόξως προβάλλεται από την Ι. Μ. Βατοπαιδίου

Του κ. Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

Δυστυχώς χωρίς καμιά ανασκευή, εξακολουθεί να προβάλλεται στην ιστοσελίδα που επιγράφεται (ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ) Vatopedi.gr, σε βίντεο που τιτλοφορείται «Τέκνα Θεού γενέσθαι», σε ομιλία του γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού, που έγινε στο Συνοδικό της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, “διδασκαλία”, ότι δήθεν ο ανθρώπινος νους είναι υπεράνω της Θείας Χάριτος.
Στο βίντεο αυτό, που δεν είναι και το μόνο που προβάλλει η Ιερά Μονή Βατοπαιδίου, όπου διδάσκεται η θεολογική αυτή πλάνη, αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής: «Όταν λοιπόν, όπως είπα, κρατήσομεν την πρακτικήν έτσι αντιστάμενοι στην έννοιαν, στην κρούσιν του παραλόγου, τότε αρχίζει ο φωτισμός στον νουν, ξυπνάει ο νους και δεν πλανάται άκοπα στον άσκοπον μετεωρισμόν. Όταν η Θεία Χάρις αυτό το διαπιστώσει, ότι ο νους αυτός εξύπνησε και πήρε τη θέση του σαν πρόσωπο και ο νους είναι το πρόσωπο, τότε υποτάσσεται η Χάρις εις τον νουν, μυστήρια μυστηρίων. Κι άλλοτε σας τα είπα αυτό, αλλά σας το είπα συγχωνευμένα. Δεν είναι παράξενα τούτα. Ο νους του ανθρώπου που είναι πρόσωπον και το κατ’ εικόνα και ομοίωσιν, είναι υπεράνω της Χάριτος. Η Χάρις του Θεού είναι άκτιστος ενέργεια μέσω της οποίας κατασκεύασε τα πάντα και τα διοικεί. Αλλά αυτή είναι εργαλείο, ο νους είναι πρόσωπον, τόσον το κατ’ εικόνα και ομοίωσιν. Γι’ αυτό και το φόρεσε ο Θεός Λόγος και το έχει αχώριστα στην αιωνιότητα της δόξης του, ο Πατήρ του μέλλοντος αιώνος».
Αποτελεί αιρετική θέση η διδασκαλία αυτή του π. Ιωσήφ Βατοπαιδινού περί της Θείας Χάριτος. Πως μπορεί Ορθόδοξη Μονή να προβάλλει ότι “ο νους του ανθρώπου που είναι πρόσωπον και το κατ’ εικόνα και ομοίωσιν, είναι υπεράνω της Χάριτος”; Όπως τότε οι βαρλααμίτες θεωρούσαν το άκτιστον Φως, ως «χείρον νοήσεως», έτσι και ο π. Ιωσήφ Βατοπαιδινός θεωρεί ότι «ο νους του ανθρώπου που είναι πρόσωπον και το κατ’ εικόνα και ομοίωσιν, είναι υπεράνω της Χάριτος», το οποίο αποτελεί ξεκάθαρα αιρετική διδασκαλία.
Και αυτό επαναλαβάνεται και σε άλλα βίντεο και όπως μαρτυρείται το έχει διδάξει αρκετές φορές. Η αναφορά του π. Ιωσήφ Βατοπαιδινού, περί επαναλήψεως της αιρετικής αυτής πλάνης, σημειώνεται με τα χαρακτηριστικά λόγια, «κι άλλοτε σας το είπα αυτό, αλλά σας το είπα συγχωνευμένα. Δεν είναι παράξενα τούτα», γεγονός το οποίο δεν αφήνει περιθώρια ιδιοτελούς δικαιολόγησης. Να αναφέρομε απλά ότι σε πιο προσ­φατο βίντεο που προβάλλει η Ιερά Μονή Βατοπαιδίου με ομιλία του π. Ιωσήφ Βατοπαιδινού, διδάσκει και πάλι ότι ο νους είναι υπεράνω της Θείας Χάριτος με τη δικαιολόγηση ότι “ο νους του ανθρώπου που είναι πρόσωπον και το κατ’ εικόνα και ομοίωσιν, είναι υπεράνω της Χάριτος, ενώ αυτή είναι Θεία απόρροια”.
Πως είναι δυνατόν η Θεία Χάρις, η φωτίζουσα τον κτιστό ανθρώπινο νου, να θεωρείται κατώτερή του; Πως είναι δυνατόν οι Θείες ενέργειες που παρέχει η Παναγία Τριας να εκλαμβάνονται ως κατώτερες του ανθρώπινου νου; «Χάρις είναι αι θείαι εκείναι ενέργειαι, τας οποίας η Παναγία Τριας παρέχει εις την Εκκλησίαν δια την σωτηρίαν των ανθρώπων», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς.
Η αιρετική αυτή καινοτομία του π. Ιωσήφ Βατοπαιδινού δυστυχώς κατοχυρώνεται “θεολογικά”, ότι δήθεν η αιτία της κατωτερότητας της Θείας Χάριτος, έγκειται στο ότι η Θεία Χάρις είναι εργαλείο, ενώ ο νους είναι πρόσωπο (άπαγε της βλασφημίας). Ο χαρακτηρισμός αυτών των λόγων από τον ίδιο ως «μυστήρια μυστηρίων», καθιστά ακόμα πιο επικίνδυνη την αιρετική καινοτομία του, ότι δηλαδή «ο νους του ανθρώπου που είναι πρόσωπον και το κατ’ εικόνα και ομοίωσιν, είναι υπεράνω της Χάριτος».
«Έστιν ουν και ο Πατήρ και ο Υιός και το Πνευ­μα το Άγιον ομού πηγή του ζώντος ύδατος, τουτέστιν της Θείας Χάριτος» (Αποδεικτικός 2, 65) λέγει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Πως μπορεί λοιπόν κάποιος να δεχθεί την αιρετική αυτή καινοτομία, η οποία θεωρεί τον νουν υπεράνω της Θείας Χάριτος;