Περί συνήθειας

    Ακαταμάχητο πράγμα είναι για το καθετί η συνήθεια, που έχει τρομερή δύναμη να τραβήξει και να παρασύρει την ψυχή, στο καλό ή στο κακό, στο οποίο θα συνηθίσει κάποιος. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
    Ας αποφύγουμε την (κακή) συνήθεια. Γεμίζει με άγχος τον άνθρωπο, εμποδίζει την αλήθεια και απομακρύνει από την ζωή. Είναι και παγίδα και γκρεμός και λάκκος. Κακό πράγμα η συνήθεια. (Άγιος Κλήμης Αλεξανδρείας)
    Εάν όλα εξαρτώνται από την συνήθεια, τότε οπωσδήποτε και τα καλά. Και η καλή συνήθεια έχει περισσότερη δύναμη, διότι δέχεται την ισχυρή συμπαράσταση του Θεού. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
    Είναι πολύ δύσκολο να θεραπεύσει κανείς μία μακροχρόνια συνήθεια. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
    Όπως το σίδερο και χωρίς να το θέλει σπεύδει προς τον μαγνήτη, διότι έλκεται από κάποια μυστική φυσική δύναμη, έτσι και εκείνοι που χρόνισαν στις κακές τους συνήθειες τυραννούνται απ' αυτές. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
    Αν δεν αντισταθείς στην συνήθειά σου, τότε αυτή γίνεται κάτι όμοιο με την ανάγκη. (Ιερός Αυγουστίνος)
    Να φοβάσαι τις κακές συνήθειες, περισσότερο από τους εχθρούς. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
    Η κακή συνήθεια, αποτελεί μεγάλο βάρος και μεγάλος τύραννος· συνθλίβει τον άνθρωπο, τον απομακρύνει από την αλήθεια και τη ζωή· είναι παγίδα, βόθρος, βάραθρο, οδηγεί στην καταστροφή και την απώλεια. Είναι ανάγκη γρήγορα να μετανοήσουμε, πριν η αμαρτία γίνει συνήθεια, οπότε θα είναι δύσκολο να σωθούμε. (ΆγιοςΝεκτάριος)
    Πολλοί κυριευμένοι από την συνήθεια, παραλογίζονται και δεν μπορούν να καταλάβουν και να ξεχωρίσουν τη δική τους ασυναρτησία, αλλά θέλουν να κάνουν και τον δάσκαλο στους άλλους. (ΆγιοςΝεκτάριος)
    Όπως χωρίς λάδι δεν μπορεί να κρατηθεί το λυχνάρι άσβηστο, έτσι χωρίς την έξη που με κατάλληλους λόγους και τρόπους και συμπεριφορά και ορθά νοήματα και λογισμούς τρέφει τα καλά, είναι αδύνατο να κρατηθεί το φως των Θείων χαρισμάτων. Γιατί κάθε πνευματικό χάρισμα, έχει ανάγκη από την κατάλληλη έξη που θα του ρίχνει ακατάπαυστα, σαν λάδι, το νοερό υλικό, για να μείνει κρατημένο σταθερά από εκείνον που το έλαβε. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
    Πολλοί, ακολουθώντας παλιά συνήθεια, δεν μπορούν να διακρίνουν πόσο σιχαμερά είναι αυτά που γίνονται. (Μέγας Βασίλειος)
    Η αποβολή μιας συνήθειας είναι δύσκολο, αλλά όχι και ακατόρθωτο έργο. (Μέγας Βασίλειος)
    Πολλοί κυριευμένοι από τη συνήθεια, παραλογίζονται και δεν μπορούν να καταλάβουν και να ξεχωρίσουν τη δική τους ασυναρτησία, αλλά θέλουν να κάνουν και τον δάσκαλο στους άλλους. (Ιερός Χρυσόστομος)
    Όπου υπάρχει φόβος, εύκολα εξαλείφεται μια συνήθεια, έστω κι αν είναι μακροχρόνια και θεωρείται αναγκαία. (Ιερός Χρυσόστομος)
    Χρειάζεται να έχει κανείς πολλή θέληση, για να μπορέσει να κόψει μια κακιά συνήθεια αμέσως. Όπως λ.χ. το σχοινί κάνει σιγά-σιγά μια μικρή αυλακιά στο χείλος του πηγαδιού και δεν γλυστρά πιά, έτσι και κάθε συνήθεια λίγο-λίγο χαράζει μια αυλακιά στην καρδιά και δύσκολα βγαίνει από αυτήν. Γι' αυτό πρέπει πολύ να προσέξει κανείς, να μην αποκτήσει κακές συνήθειες, γιατί μετά χρειάζεται πολλή ταπείνωση και πολλή θέληση, για να μπορέσει να τις αποβάλλει. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
    Οι κακές συνήθειες είναι σαν τον μολυσμένο αέρα που μας πανουκλιάζουν και μας φθείρουν ψυχικά, προκαλώντας τον (πνευματικό μας) θάνατο. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
    Οι κακές συνήθειες αλυσοδένουν τον άνθρωπο, του στερούν την πνευματική ελευθερία, τον κρατούν βίαια στο δύσοσμο βάλτο των παθών. Για την καταστροφή της ψυχής, είναι αρκετή μία και μόνο κακή συνήθεια, γιατί αυτή ανοίγει συνεχώς την πόρτα της καρδιάς σ' όλα τα αμαρτήματα και σ' όλα τα πάθη. (ΆγιοςΙγνάτιοςΜπριαντσιανίνωφ)

    Καλή συνήθεια, παιδί μου, αρετή· κακή συνήθεια, πάθη. (παπά Τύχων ο Αγιορείτης)
    Πρόσεχε μην αποκτήσεις συνήθεια κακή, διότι η συνήθεια γίνεται δευτέρα φύσις. (Γέροντας Ιερώνυμος της Αιγίνης)
    Σε όποιες πράξεις συνηθίζει κανείς από την παιδική του ηλικία, σε αυτές ευχαριστείται και όταν γεράσει, είτε καλές, είναι είτε κακές. Έτσι λέει ο Άγιος Γρηγόριος. Συνήθισε κάποιος από μικρός στην κλοπή: και όταν μεγαλώσει και γεράσει θα είναι ευχαρίστησή του να κλέβει. Έστω και αν ατιμάζεται και τιμωρείται και εξευτελίζεται, αυτός ευχαριστείται στο κακό. Συνήθισε κάποιος να πίνει από μικρός: και όταν μεγαλώσει και γεράσει θα ευχαριστείται να πίνει και να μεθάει, μολονότι βλέπει ότι η μέθη τον βλάπτει. Το ίδιο και με το κάπνισμα, προτιμάει ο καπνιστής να μην φάει, μόνο να μη στερηθεί το τσιγάρο. Το ίδιο συμβαίνει και με τις αρετές. Συνήθισε κανείς από μικρός στην Εκκλησία: και όταν γεράσει θα πηγαίνει με ευχαρίστηση. Συνήθισε να προσεύχεται από μικρός, να εξομολογείται, να κοινωνεί. να είναι ελεήμων; στα ίδια αυτά θα ευχαριστείται και όταν ενηλικιωθεί και γεράσει. Μάλιστα η κακία, όταν από μικρός την συνηθίσει κανείς, διπλασιάζεται. (ΓέρονταςΦιλόθεοςΖερβάκος)
    Η παροιμία λέει: ότι τα «χούγια» δεν αλλάζουν μέχρι να πεθάνει ο άνθρωπος. Αυτό σημαίνει, ότι εμείς οι άνθρωποι τόσο πολύ αγαπάμε τις συνήθειές μας, ώστε οι ίδιοι δεν θέλουμε να τις βγάλουμε και όχι, ότι δεν βγαίνουν οι συνήθειες. Τις αγαπάμε τις συνήθειές μας, τις υποστηρίζουμε, μας αρέσουν, όχι ότι αυτές δεν αλλάζουν. Ίσα - ίσα που η Αγία Γραφή λέγει, ότι και ο ηλικιωμένος Νικόδημος, ή οποιοσδήποτε άλλος μπορεί να ξαναγεννηθεί λαμβάνοντας το Βάπτισμα. Η Αγία Γραφή λέει, ότι ''καρδίαν καινή δίνει ο Θεός, κάνοντάς μας ανάπλαση του νου, του βαθυτέρου είναι μας και έτσι γινόμεθα καινούργιοι ημέρα τη ημέρα''. Επομένως, αλλάζει ο άνθρωπος... (και οι συνήθειες) (ΓέρονταςΑιμιλιανόςοΣιμωνοπετρίτης)
    Λοιπόν εκείνο πού αποτελεί κίνδυνο, μεγάλο κίνδυνο είναι η συνήθεια, μεγάλο και τρομερό κίνδυνο η συνήθεια. Εμείς να μην επιτρέψουμε στον εαυτό μας να συνηθίζει, είτε τη Θεία Λειτουργία, είτε την ψαλτική, είτε το Ποτήριο της Ζωής είτε... να μην το συνηθίζουμε. Να νοιώθουμε δέος κάθε φορά που γίνεται Θεία Λειτουργία. Με πολλή συγκίνηση και συναίσθηση και ευγνωμοσύνη εις τον Θεόν να παρακολουθούμε. Θα μπορούσαμε πάντοτε ώς για πρώτη φορά και τελευταία φορά να παρακολουθούμε τη Θεία Λειτουργία; Λοιπόν είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος η συνήθεια. Συνήθεια και στον κανόνα και στην προσευχή και στη Λειτουργία και και... (ΓέρονταςΕυσέβιοςΓιαννακάκης)
    Δεν είμαστε παρά αυτό που κάνουμε κατ' επανάληψη. Η υπεροχή λοιπόν, δεν είναι μια πράξη, αλλά μια συνήθεια. (Αριστοτέλης)
    Έξις δευτέρα φύσις. (Αριστοτέλης)
    Η παλιά συνήθεια, είναι ισχυρότερη από την φύση. (Φίλων)
    Μου φαίνεται πως το δεύτερο μισό της ζωής ενός ανθρώπου δεν αποτελείται από τίποτε άλλο, παρά από τις συνήθειες που μάζεψε στο πρώτο μισό. (Ντοστογιέφσκι)
    Οι κακές συνήθειες αφού γίνουν δεύτερη φύση, σκοτώνουν την πρώτη. (Πασκάλ)
    Είναι δύσκολο να αφήσεις μια ζωή έντονης ρουτίνας, ακόμα και αν την μισείς. (Στάϊνμπεκ)
    Όσο περισσότερες συνήθειες έχεις, τόσο λιγότερη ελευθερία απολαμβάνεις. (Καντ)
    Μια συνήθεια είναι κάτι που κάνουμε χωρίς να το σκεφτόμαστε και αυτός είναι ο λόγος που οι περισσότεροι από εμάς έχουμε τόσες πολλές. (Κλαρκ)
    Η συνήθεια είναι το εκτροφείο των σφαλμάτων. (Ουγκώ)
    Το να κόψεις το τσιγάρο είναι το ευκολότερο πράγμα. Εγώ το έχω κόψει τουλάχιστον δέκα φορές. (Μαρκ Τουαίν)
    Ένα πρόβλημα σ' αυτόν τον κόσμο είναι, ότι είναι πολύ πιο εύκολο να παρατήσεις τις καλές συνήθειες, παρά τις κακές. (ΣώμερσετΜωμ, 1874-1965 - ΒρετανόςΣυγγραφέας)
    Οι συνήθειες μοιάζουν με το μαλακό κρεβάτι. Εύκολα μπαίνεις, αλλά δύσκολα βγαίνεις.
    Η αλλαγή των συνηθειών είναι μηδέν, χωρίς την αλλαγή της καρδιάς.
    Οι αλυσίδες των συνηθειών είναι πολύ μικρές για να τις αντιληφθεί κανείς, μέχρις ότου γίνουν τόσο ισχυρές ώστε να μην σπάζουν...
    Η συνήθεια στην αρχή είναι λεπτή κλωστή αράχνης και στο τέλος είναι ένα καραβόσχοινο.
    Οι συνήθειες είναι οι καλύτεροι υπηρέτες και οι χειρότεροι αφέντες.
    Σπείρε πράξη και θα θερίσεις συνήθεια, σπείρε συνήθεια και θα θερίσεις ολόκληρη πορεία ζωής.
    Όσο περισσότερες συνήθειες, τόσο λιγότερη ελευθερία.
    Μια συνήθεια που δεν την αφήνουμε, γίνεται ανάγκη.
    Ο Πλάτωνας βλέποντας κάποιο φίλο του που έπαιζε ζάρια, τον κατηγόρησε. Τότε εκείνος του είπε, ότι τον κατηγορεί για ένα μικρό σφάλμα. Ο Πλάτωνας τότε, του απάντησε: Ναι, το σφάλμα είναι μικρό, αλλά η συνήθεια όταν αρχίσει, δεν είναι μικρή!
    Γέρος γάϊδαρος καινούρια περπατησιά δεν βγάζει.
    Γέρος γάϊδαρος, καινούρια περπατησιά δύσκολο!
    Ο χωριάτης και αν πλουτίσει, το τσαρούχι δεν θ' αφήσει.
    Ό,τι μικρομαθαίνεις, δεν το γερονταφήνεις.
    Καλόμαθε η γριά στα σύκα, θα φάει και τα συκόφυλα.
    Πρώτα βγαίνει η ψυχή και ύστερα το χούϊ.
    Ο λύκος την τρίχα του αλλάζει, το χούι του όμως όχι.
    Έμαθε ξιπόλυτος και δεν μπορεί παπουτσωμένος.
    Του γουρουνιού τη μύτη και αν κόψεις, πάλι στη βρωμιά θα τρέξει.
    Ο κουρελιάρης αγαπάει τα κουρέλια του.
    Ο χωριάτης και αν πλουτίσει, το τσαρούχι δεν θα αφήσει.
    Οι συνήθειες δεν πεθαίνουν, μέχρι να βγει η ψυχή. (Τουρκική παροιμία)
    Οι παλιές συνήθειες πεθαίνουν δύσκολα. (Αγγλική παροιμία)
    Η συνήθεια είναι καλός υπηρέτης, αλλά κακός αφέντης. (Κροατική παροιμία)