Εκατό συν ένα χρόνια από τον θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (1851-1911) ο δημοσιογράφος Ηλίας Βολιώτης-Καπετανάκης κυκλοφόρησε μια συνοπτική μελέτη 46 σελίδων με τίτλο «Η Φραγκογιαννού και ο Ρασκόλνικοβ», από τις εκδόσεις Μετρονόμος.
Ο μελετητής, απόλυτος θαυμαστής του μεγάλου Σκιαθίτη πεζογράφου, εξετάζει την ηρωίδα του Παπαδιαμάντη στο έργο «Η Φόνισσα», την Φραγκογιαννού, σε σχέση με τον ήρωα του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, τον Ροντιόν Ρασκόλνικοβ, στο μυθιστόρημα «Έγκλημα και τιμωρία».
Και καταλήγει ότι, αν η «Φόνισσα» ήταν γραμμένη στα αγγλικά, στα ρώσικα η στα κινέζικα, θα ανήκε στα κορυφαία έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Ξεκινάει την ανάλυσή του τονίζοντας ότι αμφότεροι πραγματεύονται ένα ιδιότροπα συναφές θέμα, αυτό της αυτοδικίας.
Ο Φραγκογιαννού παραλογισμένη από τη δυστυχία, τη φτώχεια και την καταπίεση που επιφυλάσσει η σκληρή νησιωτική κοινωνία σε κάθε θηλυκό σκοτώνει τα μικρά κορίτσια για να τα γλυτώσει από τη μαύρη ζωή.
Ο Ρασκόλνικοβ σκοτώνει την γριά τοκογλύφο, μια απεχθή και αδίστακτη, προκειμένου εκείνος, ένας χαρισματικός νέος, να φθάσει ψηλά.
Ο Παπαδιαμάντης βλέπει την ηρωίδα του πότε αποστασιοποιημένα, πότε με συμπάθεια, αλλά ποτέ ως στυγερή φόνισσα. Αγαπάει και τους πιο έκνομους ήρωές του. Συμμερίζεται τα ανυπέρβλητα βάσανά τους , που τα θεωρεί πρωτίστως αποτελέσματα των κοινωνικών συνθηκών.
Στο τέλος της ιστορίας θέλει τη Φραγκογιαννού ,κυνηγημένη από τους χωροφύλακες, να πεθάνει «εις το πέρασμα του Αγίου Σώστη» -τι σαρκαστικός συμβολισμός- «εις το ήμισυ του δρόμου, μεταξύ της θείας και της ανθρώπινης Δικαιοσύνης», χωρίς να πολυπιστεύει ακράδαντα σε καμία από τις δύο…
Ο Ντοστογιέφσκι κλείνει την περιπέτεια του ήρωά του με θρησκόληπτο επίλογο - «άνοστο και ευτυχισμένο», καθώς ο Ρασκόλνικοβ βρίσκει παρηγοριά στην χριστιανική πίστη με τρόπο «ψοφοδεή».
Το γεγονός αυτό αντικατοπτρίζει την, κατά τον μελετητή, ενοχική πορεία του Ρώσου κλασικού, ο οποίος δείχνει να απολογείται στο τσαρικό καθεστώς για την επαναστατική νεανική του τρέλα, αυτός που ξεκίνησε από τη Στρατιωτική Σχολή, μυήθηκε στους σοσιαλιστικούς κύκλους, φυλακίσθηκε για τέσσερα χρόνια στα φοβερά κάτεργα, αλλά πήρε χάρη από τον Τσάρο…
Ο Ρασκόλνικοβ βρίσκεται σε παθολογική κατάσταση, είναι βαριά άρρωστος, δρα από την υποχονδρία και τη μανιοκατάθλιψη, επηρεασμένος από μηδενιστικά διαβάσματα και από την αποπνικτική ατμόσφαιρα που του δημιουργεί το άθλιο σπίτι του.
Η Φραγκογιαννού χαίρει άκρας υγείας στο ειδυλλιακό ελληνικό τοπίο. Σκοτώνει συνειδητά και επαναληπτικά, δίχως να τρεμουλιάζουν τα χέρια και η ψυχή της, θεωρώντας τις πράξεις της ως προσφορά κοινωνικής δικαιοσύνης. Λειτουργεί με την προγονική αίσθηση του Καιάδα, εκεί που ο θάνατος ήταν τραγική λύτρωση.
Ο μελετητής προσεγγίζοντας υφολογικά και δομικά τα δυο έργα επισημαίνει τη κοιλιά που κάνει σε πολλά σημεία το «Έγκλημα και Τιμωρία» με πλειάδα παρένθετων στοιχείων και παρεκβάσεων, εν αντιθέσει με το λιτό, σαφές , περιεκτικό, διαυγές και δωρικό κείμενο της «Φόνισσας» που φθάνει στο τέλος να θυμίζει αρχαία τραγωδία.
«Ο απεραντολόγος Ντοστογιέφσκι θέλει 700 πυκνογραμμένες σελίδες. Ο Παπαδιαμάντης εξαντλεί μοναδικά το θέμα του σε 185 αραιές σελίδες» επισημαίνει ο συγγραφέας της μελέτης, ο οποίος προχωρεί μετά μια επιθετική ανάλυση για «την αποθέωση της μετριότητας» στην ελληνική και ξένη λογοτεχνία. Και δεν σηκώνει δεύτερη κουβέντα…
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Ο μελετητής, απόλυτος θαυμαστής του μεγάλου Σκιαθίτη πεζογράφου, εξετάζει την ηρωίδα του Παπαδιαμάντη στο έργο «Η Φόνισσα», την Φραγκογιαννού, σε σχέση με τον ήρωα του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, τον Ροντιόν Ρασκόλνικοβ, στο μυθιστόρημα «Έγκλημα και τιμωρία».
Και καταλήγει ότι, αν η «Φόνισσα» ήταν γραμμένη στα αγγλικά, στα ρώσικα η στα κινέζικα, θα ανήκε στα κορυφαία έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Ξεκινάει την ανάλυσή του τονίζοντας ότι αμφότεροι πραγματεύονται ένα ιδιότροπα συναφές θέμα, αυτό της αυτοδικίας.
Ο Φραγκογιαννού παραλογισμένη από τη δυστυχία, τη φτώχεια και την καταπίεση που επιφυλάσσει η σκληρή νησιωτική κοινωνία σε κάθε θηλυκό σκοτώνει τα μικρά κορίτσια για να τα γλυτώσει από τη μαύρη ζωή.
Ο Ρασκόλνικοβ σκοτώνει την γριά τοκογλύφο, μια απεχθή και αδίστακτη, προκειμένου εκείνος, ένας χαρισματικός νέος, να φθάσει ψηλά.
Αυτές ήταν οι ομοιότητες. Οι μεγάλες διαφορές, κατά τον συγγραφέα, είναι αγεφύρωτες.
Ο Παπαδιαμάντης βλέπει την ηρωίδα του πότε αποστασιοποιημένα, πότε με συμπάθεια, αλλά ποτέ ως στυγερή φόνισσα. Αγαπάει και τους πιο έκνομους ήρωές του. Συμμερίζεται τα ανυπέρβλητα βάσανά τους , που τα θεωρεί πρωτίστως αποτελέσματα των κοινωνικών συνθηκών.
Στο τέλος της ιστορίας θέλει τη Φραγκογιαννού ,κυνηγημένη από τους χωροφύλακες, να πεθάνει «εις το πέρασμα του Αγίου Σώστη» -τι σαρκαστικός συμβολισμός- «εις το ήμισυ του δρόμου, μεταξύ της θείας και της ανθρώπινης Δικαιοσύνης», χωρίς να πολυπιστεύει ακράδαντα σε καμία από τις δύο…
Ο Ντοστογιέφσκι κλείνει την περιπέτεια του ήρωά του με θρησκόληπτο επίλογο - «άνοστο και ευτυχισμένο», καθώς ο Ρασκόλνικοβ βρίσκει παρηγοριά στην χριστιανική πίστη με τρόπο «ψοφοδεή».
Το γεγονός αυτό αντικατοπτρίζει την, κατά τον μελετητή, ενοχική πορεία του Ρώσου κλασικού, ο οποίος δείχνει να απολογείται στο τσαρικό καθεστώς για την επαναστατική νεανική του τρέλα, αυτός που ξεκίνησε από τη Στρατιωτική Σχολή, μυήθηκε στους σοσιαλιστικούς κύκλους, φυλακίσθηκε για τέσσερα χρόνια στα φοβερά κάτεργα, αλλά πήρε χάρη από τον Τσάρο…
Ο Ρασκόλνικοβ βρίσκεται σε παθολογική κατάσταση, είναι βαριά άρρωστος, δρα από την υποχονδρία και τη μανιοκατάθλιψη, επηρεασμένος από μηδενιστικά διαβάσματα και από την αποπνικτική ατμόσφαιρα που του δημιουργεί το άθλιο σπίτι του.
Η Φραγκογιαννού χαίρει άκρας υγείας στο ειδυλλιακό ελληνικό τοπίο. Σκοτώνει συνειδητά και επαναληπτικά, δίχως να τρεμουλιάζουν τα χέρια και η ψυχή της, θεωρώντας τις πράξεις της ως προσφορά κοινωνικής δικαιοσύνης. Λειτουργεί με την προγονική αίσθηση του Καιάδα, εκεί που ο θάνατος ήταν τραγική λύτρωση.
Ο μελετητής προσεγγίζοντας υφολογικά και δομικά τα δυο έργα επισημαίνει τη κοιλιά που κάνει σε πολλά σημεία το «Έγκλημα και Τιμωρία» με πλειάδα παρένθετων στοιχείων και παρεκβάσεων, εν αντιθέσει με το λιτό, σαφές , περιεκτικό, διαυγές και δωρικό κείμενο της «Φόνισσας» που φθάνει στο τέλος να θυμίζει αρχαία τραγωδία.
«Ο απεραντολόγος Ντοστογιέφσκι θέλει 700 πυκνογραμμένες σελίδες. Ο Παπαδιαμάντης εξαντλεί μοναδικά το θέμα του σε 185 αραιές σελίδες» επισημαίνει ο συγγραφέας της μελέτης, ο οποίος προχωρεί μετά μια επιθετική ανάλυση για «την αποθέωση της μετριότητας» στην ελληνική και ξένη λογοτεχνία. Και δεν σηκώνει δεύτερη κουβέντα…
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου